Ziekten en gebreken bij sla
Producten van goede kwaliteit hebben geen ziektes of gebreken. Klanten willen geen sla kopen met rot, schade, erge verkleuring of verlepping. Er zijn veel verschillende ziektes en gebreken, die niet altijd gemakkelijk te herkennen zijn. Een nauwkeurige beoordeling van de gezondheid van het product is daarom belangrijk. Door de symptomen van een ziekte of een gebrek te herkennen, kun je het verband vinden met de oorzaak. Als je de oorzaak weet, weet je wat voor maatregelen je kunt nemen om de ziekte of het gebrek in de toekomst te voorkomen.
Kwaliteitsmanagement
Het identificeren van gebreken en ziektes van sla vindt meestal plaats door zorgvuldig naar de symptomen te kijken. Het is belangrijk om kwaliteitsproblemen zo vroeg mogelijk in de versketen te ontdekken om verdere verspreiding en ontevreden klanten te voorkomen. De retail kan voordeel hebben van kennis over de gebreken die ze tegen kunnen komen. Het is dan belangrijk om te weten of de oorzaak in een eerder deel van de keten ligt, of dat het door hun eigen activiteiten is ontstaan. Veel voorkomende kwaliteitsproblemen van sla zijn verkleuring, verwelking en rot.
Veel voorkomende ziekten en gebreken
-
Nerfverkleuring. Foto door WUR Nerfverkleuring
Nerfverkleuring is een fysiologische aandoening waarbij de witte nerven van de sla roze verkleuren. Deze roze verkleuring treedt op bij langere bewaring of uitstalling. Sommige cultivars zijn gevoeliger dan andere. Kroppen die in een te laat stadium zijn geoogst zijn gevoeliger en ook bewaring bij te hoge temperatuur versnelt de vorming van de roze pigmenten. -
Een ernstige aantasting van roestbruine vlekken op de bladeren. Foto door Angela M. Benivegna/Shutterstock.com Roestbruine vlekken
Roestbruine vlekken (engels: russing spotting) kunnen zichtbaar zijn op de witte nerven van de slakrop. De bruine vlekjes kunnen verschillende oorzaken hebben. Ze kunnen het gevolg zijn van bewaring bij te hoge CO2 concentraties. Een verstoring van de ventilatie met verse lucht tijdens bewaring kan een ophoping van CO2 veroorzaken, wat kan leiden tot deze vlekjes. Bewaring in een cel met ethyleen veroorzaakt ook deze symptomen. De roestbruine vlekken zullen zich eerder ontwikkelen bij overrijpe kroppen. -
Vochtverlies leidt tot verlies van vers uiterlijk. Foto door WUR Verwelking
Slabladeren zijn gevoelig voor verwelking en hebben daarom bescherming nodig tegen vochtverlies. Wanneer het vochtverlies (en dus gewichtsverlies) te veel wordt, verliezen slacellen hun turgor, wat zichtbaar wordt als verwelking. Bladeren en nerven verliezen dan hun knapperigheid. Naast het verlies van een verse uitstraling heeft dit ook een duidelijk negatief effect op de smaak. -
Overvolle dozen kan leiden tot beschadigd blad. Foto door WUR Mechanische schade
Tijdens oogst-, verpakkings- en transporthandelingen kunnen slabladeren mechanische schade oplopen zoals verwondingen en kneuzingen. Ook het uitstallen in de winkel vraagt om een voorzichtige omgang met het product. Kneuzingen zijn vaak niet direct zichtbaar, maar deze plekken zullen later donkergroen of bruinachtig verkleuren door enzymatische processen. De wonden en kneuzingen zijn ook gevoeliger voor rot. -
Geelverkleuring is een symptoom van veroudering. Foto door WUR Veroudering
Veroudering van sla gaat samen met verlies van textuur (zachter weefsel) en smaak. Bladranden of complete bladeren verliezen hun groene kleur en worden geelachtig of bruin. Ze worden ook gevoeliger voor bederf. Sla met deze symptomen is mogelijk bewaard onder suboptimale omstandigheden zoals een te hoge temperatuur, of is simpelweg te lang bewaard. -
Rotontwikkeling op een beschadigd blad. Foto door WUR Schimmels en rot
Voorbeelden van schimmels op sla zijn Anthracnose (kleine cirkelvormige met water doordrenkte plekjes) en Botrytis (grauwe schimmel). Het verwijderen van de buitenste bladeren tijdens de oogst, en bewaring onder koude omstandigheden zal de kans op groei van deze schimmels verminderen. Bacteriële zachtrot begint meestal op gekneusde bladeren. Maatregelen om dit zachtrot te verminderen zijn het voorkomen van schade en bewaring bij lage temperatuur.