Slakwaliteit
Slakwaliteit wordt vooral bepaald door verschillende eigenschappen die belangrijk zijn voor de consument. Belangrijke kwaliteitseigenschappen zijn het uiterlijk, de kleur, de structuur en de smaak. Het uiterlijk en de kleur zijn voorbeelden van externe kwaliteitskenmerken. Structuur en smaak zijn voorbeelden van interne kwaliteitskenmerken. De kwaliteitseigenschappen worden beïnvloed door ras, oogstomstandigheden, en oogst- en naoogstpraktijken. Het vaststellen van de kwaliteit zorgt voor een belangrijke indicatie van de bewaarbaarheid en de houdbaarheid.
Optimale slakwaliteit
Belangrijke kwaliteitseigenschappen van sla zijn een fris uiterlijk, de typische (meestal groene) kleur en de volle stevige bladeren. De vorm moet passend zijn voor het type sla, een goed voorbeeld is “eiken bladeren”. Een van de meest belangrijke eigenschappen van sla is het hoge interne watergehalte. Het watergehalte moet hoog blijven om teveel verdroging te voorkomen, want dit leidt tot verwelkte bladeren. De bladeren zijn ook kwetsbaar voor verkleuring. Besmettingen en aandoeningen moeten zoveel mogelijk voorkomen worden. De minimale eisen voor goede kwaliteit zijn: ze zijn heel, gezond, schoon, zien er vers uit, zijn waterstevig, (vrijwel) schadevrij en vrij van vreemde geuren en/of smaken.
Kwaliteitsaspecten van sla
-
Botersla met een aantrekkelijk vers uiterlijk. Foto van WUR Algemeen uiterlijk
Elk slatype heeft zijn eigen kenmerken, zoals grootte, vorm en kleur. In elk geval wil de consument vers-uitziende sla. Bladeren moeten schoon, knapperig en helder van kleur zijn. De gesneden uiteinden moeten er vers uit zien. Sommige kleine plekjes of gaatjes worden mogelijk geaccepteerd. Voor kropsla geldt een compacte krop die samengedrukt kan worden met lichte tot matige handkracht als van goede kwaliteit. -
Stevige, watervolle bladeren van ijsbergsla. Foto van WUR Stevigheid (turgor)
Sla is gevoelig voor vochtverlies. Omdat slabladeren een groot oppervlakte hebben die vochtwisseling toestaan, is het uitdrogen van sla een snel proces. Verder zijn slabladeren ook dun en bevatten maar een paar cellagen, zonder ondersteunende organen. De stijfheid van het blad wordt gegarandeerd door de turgor (celspanning, waterstevigheid) van de cellen. Vochtverlies leidt direct tot turgor verlies, met zichtbare verwelking en verdroging van het blad als mogelijk gevolg. -
Slakleur hangt af van de slasoort. Foto van WUR Kleur
Kleur is een belangrijke kwaliteitsparameter. De groene kleur van slabladeren komt door de aanwezigheid van chlorofyl. Afhankelijk van het soort sla en de eisen van de consument, moeten slabladeren groen, of anders gekleurd (bijvoorbeeld rood) zijn. De bewaaromstandigheden zijn belangrijk voor het behoud van de kleur. Een lange periode in het donker zal zorgen dat het blad geler wordt, terwijl opslag met licht zorgt voor de productie van het groen pigment chlorofyl. -
Deze veldsla heeft een milde notige smaak. Foto van WUR Textuur en smaak
Een belangrijke eigenschap van sla is de textuur. Afhankelijk van het type sla kan het zachter of knapperiger zijn. De smaak kan ook veel verschillen tussen verschillende soorten sla. Zo heeft ijsbergsla bijvoorbeeld een knapperige structuur met een meer neutrale smaak. Botersla is vaak zachter en “boterig”. Rood, groen en eikenblad in salademixes hebben vaak een zachte structuur, maar elk met een unieke smaak. -
Een kwaliteitsprobleem dat pas na doorsnijden zichtbaar werd. Foto van WUR Ziekten en gebreken
Sla van goede kwaliteit heeft geen of alleen kleine gebreken en geen ziektes. In de naoogstketen kunnen beurse plekken of bladschade ontstaan door onjuiste hantering van het product. Het vermindert het uiterlijk en zorgt ook voor toegang voor pathogenen die kunnen leiden tot bederf. Ongunstige omgevingscondities kunnen zorgen voor problemen zoals verlepping en verkleuring. Aandoeningen van kropsla zijn niet altijd zichtbaar van buitenaf. Een grondige kwaliteitscontrole bevat daarom altijd het door midden snijden van een aantal kroppen sla uit een batch. -
Een te gebruiken tot-datum wordt op de verpakking geprint. Foto van WUR Te gebruiken tot-datum
Voor de Europese markt wordt altijd een te gebruiken tot-datum vermeld op de verpakking van vers gesneden sla of voorgewassen slaproducten. Voor kropsla of ongewassen producten wordt geen uiterlijke gebruiksdatum gegeven, omdat van de consument wordt verwacht dat zij het zelf wassen voordat zij dit eten. De te gebruiken tot-datum komt overeen met de maximale opslagperiode tijdens optimale opslagtemperatuur (zie de aanbeveling op de verpakking) waarin het veilig is om het op te eten. Als de uiterlijke gebruiksdatum voorbij is, zou de vers gesneden sla niet moeten worden gegeten, de bacteriële risico’s zijn dan te groot.