De blauwe bessen-oogst
Het goed oogsten van blauwe bessen is een voorwaarde voor succes in de rest van de versketen. Hoe de plukkers de oogst uitvoeren is daarom essentieel om een product van goede kwaliteit te leveren. Allereerst is het oogsten van bluawe bessen in het juiste rijpheidsstadium belangrijk om lekkere bessen te verkrijgen. Het oogsten en het verder omgaan met de blauwe bessen moet voorzichtig gedaan worden om schade aan het product te voorkomen. Het gebruik van schone en passende materialen en hulpmiddelen helpt hierbij.
Oogsten van blauwe bessen
Als blauwe bessen te vroeg geoogst worden, worden ze niet rijp en zijn ze van onvoldoende kwaliteit. Blauwe bessen die echter te laat geoogst worden, zijn vatbaarder voor ziekten, uitdroging en kunnen korter bewaard worden. Vanwege dat laatste is het belangrijk om te weten waar de bessen heen gaan op het moment dat het oogstmoment bepaald wordt. Voor lange afstandtransport moeten blauwe bessen geoogst worden met hun langste bewaarduur.
Eenmaal rijp worden blauwe bessen blauw en krijgen ze hun karateristieke aroma, smaak en textuur. In de laatste dagen voor ze oogstrijp zijn, nemen de grootte en sappigheid van de bessen sterk toe.
Aandachtspunten rond de oogst
-
Oogstrijpheid
Afhankelijk van het ras en de omgeving worden blauwe bessen tussen de 60 en 80 dagen na de bloesem geplukt. Net als bij allerlei andere vruchten wordt de kleur van de blauwe bes vaak gebruikt om het oogstmoment te bepalen. Het plukken van de blauwe bessen begint als 25% van de bessen blauw zijn geworden. Op dat moment worden alleen de bessen die bijna of helemaal blauw zijn geplukt. Extra plukmomenten zijn nodig om het hele gewas te oogsten. Als de oogst mechanisch wordt gedaan, dan wordt een drempel aangehouden van 75% blauwe bessen. In totaal zijn er 2 tot 5 oogstcycli nodig per veld om een goede rijpheid van de geoogste bessen te garanderen. -
Oogstfrequentie
Oogsten moeten elke 3 tot 9 dagen plaats vinden tijdens een aantal weken. Als de oogstfrequentie verhoogd wordt, is het geoogste product veelal uniformer van kwaliteit. Ook de gemiddelde stevigheid van de blauwe bes is hoger dan bij oogsten met meer dagen tussen de verschillende oogstcycli. Omdat de turgor, de stevigheid vanwege de waterdruk in de cellen, hoger is in de ochtend, is dit meestal de optimale oogsttijd. -
Oogstmethode
Blauwe bessen voor de duurdere markten worden met de hand geplukt. Bessen die bestemd zijn voor de voedselverwerkende industrie of die pas aan het eind van het seizoen worden geplukt, worden meestal mechanisch geoogst.
Bessen die met de hand geplukt worden zijn van betere kwaliteit en hebben minder last van kneuzingen of mechanische schade. Met de hand plukken kan ook worden gedaan met een hark, al kan dat leiden tot meer beschadigingen. Het is sneller dan puur met de hand, maar niet zo selectief. Het is nodig om de blaadjes en de beschadigde bessen uit te sorteren na het oogsten.
Mechanische oogst is veel sneller dan oogsten met de hand, en kost veel minder arbeidskrachten, maar de blauwe bessen laten meer mechanische schade zien.
-
Oogstkratten
Blauwe bessen moeten zorgvuldig geplaatst worden in de oogstkratten, die niet overvol moeten worden. De druk van de gestapelde kratten op de bessen eronder zal dan namelijk de blauwe bessen beschadigen, waardoor ze niet meer vermarkt kunnen worden.
Het is belangrijk de kratten in de schaduw te zetten tot ze worden opgehaald voor transport, zodat ze geen extra hitte van de zon oppikken. De blauwe bessen moeten na transport zo snel mogelijk worden teruggekoeld. Na de oogst worden de blauwe bessen naar het pakhuis gebracht voor beoordeling, verpakking en koeling.
-
Geïnfecteerd en beschadigd fruit
Geïnfecteerd of beschadigd fruit moet niet terecht komen in de batches die bestemd zijn voor de duurdere markten. Blauwe bessen die geschikt zijn voor transport zijn in elk geval stevig, vrij van rot, en vrij van schade, ziektekiemen en kneuzingen. Een vroegtijdige sortering in het veld of de kas kan uitgevoerd worden, waarmee beschadigde, onder- en overrijpe bessen in aparte kratten worden gelegd. Geïnfecteerde en apart gelegde bessen moeten weggegooid worden, zodat ze geen nieuwe infecties kunnen veroorzaken.
Terwijl de blauwe bessen worden gesorteerd, is het belangrijk om naar plaagdieren, ziektes en afwijkingen te kijken, zoals verrimpeling, vraat, kneuzingen of antracnose rot.
-
Materialen
De beschikbaarheid van goede, schone en voldoende materialen helpt enorm bij de oogst en komt de productkwaliteit ten goede. Het is belangrijk dat oogstmaterialen ontsmet worden voor ze gebruikt worden. Handschoenen, emmers, oogst-harken etc. moeten goed onderhouden worden en regelmatig worden schoongemaakt. Veldkratten moeten schoon en stapelbaar zijn en mogen geen scheuren of scherpe hoeken bevatten.