Transporteren van bananen
Transport van verse producten zoals bananen vindt meestal plaats in (gekoelde) vrachtwagens, reefer containers, of per vliegtuig. Controles en het goed laden van de bananen is belangrijk om goede (temperatuur) condities voor het product te garanderen tijdens transport. Voor verse producten is gekoeld transport vaak noodzakelijk. Vrachtwagens en reefers kunnen een lage temperatuur vasthouden, maar hebben niet genoeg koelcapaciteit om snel de producttemperatuur te verlagen. Tijdens transport en wachtperiodes moet de lading goed beschermt worden tegen stof, zon en regen. Voorzichtig rijden en omgaan met het product is essentieel om schade door mechanische oorzaak te voorkomen.
Optimale transportcondities
Eenmaal geoogst en verpakt, worden de bananen voor de exportmarkten snel vervoerd naar de haven in gekoelde vrachtwagens of reefer containers. Transport overzee vindt meestal plaats in reefer containers, maar ook wel in koelschepen. Tijdens lange afstand transport worden de bananen in het groene stadium gehouden door toepassen van de juiste transporttemperatuur en door het voorkomen van ethyleen. Bananen moeten liefst goed voorgekoeld zijn voordat ze de gekoelde vrachtwagen of reefer in gaan. Controlled Atmosphere (CA) wordt gebruikt voor de langere afstanden. Als bananen onder CA condities worden getransporteerd, dan is pre-cooling een must.
Aandachtspunten tijdens laden en transport van bananen
-
Laden
Bananen worden overzees met name in reefer containers vervoerd, maar ook wel op pallets in conventionele koelschepen (benedendeks). In reefer containers, met luchtkoeling via de vloer, moet de lading zo gestapeld worden dat een goede verdeling van de gekoelde lucht mogelijk is. Dit gebeurt door middel van een dichte pakking van bananendozen met maar weinig ruimte tussen de dozen en de zijkant van de reefer container. Schuimrubber kan gebruikt worden om gaten te dichten. Ook is het belangrijk om niet hoger dan de rode lijn van de reeferwand te stapelen. -
Temperatuur en luchtvochtigheid
Tijdens lange afstand transport, moeten bananen in het pre-climacterische (groene) stadium gehouden worden. Een optimale temperatuur is daarvoor de eerste vereiste. Voor Cavendishbananen wordt meestal 13.3 - 14.0 °C aangehouden. Opslag bij lagere temperaturen kan zorgen voor grote verliezen vanwege koudeschade. De optimale luchtvochtigheid in de container is 85 tot 95%. Samen met de bananenverpakking zorgt dit voor de gewenste hoge luchtvochtigheid rond de bananen. -
O2 en CO2
Als aanvulling op de juiste temperatuur, kan de houdbaarheid van de bananen verder verlengd worden door het aanpassen van de O2 en CO2 concentraties. Optimale condities liggen rond de 2-5% O2 en 2-5% CO2. Deze gascondities kunnen gerealiseerd worden met een Banavac modified atmosphere verpakking (MAP) of in controlled atmosphere (CA) reefers. Polybag / Polypack verpakkingen bevatten macro-perforaties en kunnen gecombineerd worden met CA. Te laag O2 of te hoog CO2 kan leiden tot een doffe schil, een rare smaak en een onwenselijke textuur. -
Ethyleen
Ethyleen kan vroegtijdige rijping tijdens transport veroorzaken. Daarom is het ventileren met frisse lucht zo belangrijk: daarmee wordt de ethyleen afgevoerd. Bananen mogen niet samen vervoerd worden met ethyleen-producerend fruit zoals mango's of meloenen. Ethyleen geproduceerd door enkele bananen die beginnen te rijpen of rotten, kan zorgen voor het rijpen van andere nog groene bananen in dezelfde container of hetzelfde vrachtruim. -
Monitoring
De koudeketen mag niet onderbroken worden, het is het beste als het product in de vastgestelde temperatuurzone blijft. Lagere of hogere temperaturen kunnen gemakkelijk zorgen voor kwaliteitsverlies. Bij een goede kwaliteitsbeheersing in de bananenketen hoort ook dat de temperatuur tijdens het transport geregistreerd wordt. Temperatuur, luchtvochtigheid en ventilatie worden zorgvuldig in de gaten gehouden. -
Uitladen
Als de bananen aankomen op de eindbestemming worden ze voorzichtig uitgeladen zodat er geen schade ontstaat. Bananen komen in een groen, pre-climacterisch stadium aan op lange-afstand markten. Het wordt aanbevolen om tijdens het uitladen het fruit te bemonsteren voor kwaliteitsinspectie. Hoe de bananen eruit ziet, en wat de status van de dozen en pallets is kan met foto's worden vastgelegd. De pallets met bananen moeten direct naar een koelcel worden verplaatst. Gecontroleerde rijping zal plaats vinden in de volgende fase van de versketen.