Retailhandelingen voor bananen

Een betere werkwijze in de retail voor het omgaan met bananen kan leiden tot een hogere bananenkwaliteit en hogere klanttevredenheid. De beste vers-strategie op het schap en de laagste voedselverspilling kan gehaald worden door 'first-in, first-out' toe te passen. Kwaliteitsinspecties kunnen echter leiden tot andere beslissingen, het zogenaamde 'first-expired, first-out' principe. De medewerkers moeten goed getraind zijn hoe om te gaan met de verschillende soorten verse producten in de supermarkt. Ze moeten zich er ook van bewust zijn dat verse producten zoals bananen erg vatbaar zijn voor schade door ruwe omgang met het product, en voor slechte omstandigheden zoals een te lage of te hoge temperatuur.

Bananen op het schap in een winkel. Foto van Vipavlenkoff/Shutterstock.com

Bananen van goede kwaliteit

Bananen behoren bij de bestverkopende verse producten. Mooie, schone, gezonde, rijpe bananen trekken de aandacht van de consument. Consumenten hebben verschillende voorkeuren: sommigen willen graag gele bananen kopen, terwijl anderen liever groenere bananen kopen, zodat ze later gegeten kunnen worden. Door zowel gele en geel-groene bananen aan te bieden, kunnen meerdere consumentensegmenten tegelijk bediend worden. Het doel in de winkel is om een constant product aan te bieden dat er aantrekkelijk uitziet, goed smaakt en nog een tijdje houdbaar is, waardoor zowel thuis als in de winkel minder voedselverspilling plaats vindt. De status van de banaan in de retail fase -- rijp -- maakt het fruit kwetsbaar voor schade door onvoorzichtig handelen. De retail heeft een belangrijke rol in de versketen: het aanbieden van goede kwaliteit bananen aan de consument.

Aandachtspunten in de winkel

  1. Eerste klas bananen. Foto van WUR.

    Kwaliteitsstandaarden

    Bananen moeten voldoen aan specifieke eisen om op de markt toegelaten te worden. Het product moet voldoen aan de relevante wetgeving om gezondheids- en milieu-risico's te voorkomen en te voldoen aan kwaliteitsstandaarden. Kwaliteitsstandaarden omvatten regels zoals een minimale fruitkwaliteit, verpakkings- en etiketteringseisen. Bananen moeten in ieder geval voldoen aan minimale eisen zoals dat ze intact moeten zijn en vrij van rot. Aanvullende eisen gelden voor Klasse Extra, Klasse I en Klasse II bananen.
  2. Duurzaamheidslabel op bananen in Nederland. Foto van WUR

    Bananensoorten

    Cavendish-bananen zijn de meest voorkomende bananensoort. Ze worden verkocht door de bekende merken, vaak aangegeven door een sticker op de bananenschil. Duurzaamheidslabels worden vaak gebruikt, zoals biologisch, Rainforest-Alliance of Fairtrade. Sommige andere bananensoorten zijn 'rode bananen' en appelbananen (een korte banaan). De (dessert) banaan is duidelijk anders dan de bakbananen, die groter zijn en bedoeld zijn om te koken of bakken. Bakbananen zijn groen, geel, of deels zwart.
  3. Goed kwaliteit in de winkel? Zorg voor kwaliteitsinspectie bij aankomst. Foto van WUR

    Kwaliteitsinspectie

    Om er zeker van te zijn dat er een goed product op het schap komt, is het belangrijk een kwaliteitsinspectie bij aankomst uit te voeren. Slechte omgang met de bananen na de oogst kan namelijk mechanische schade hebben veroorzaakt, terwijl verkeerd temperatuur- en tijdmanagement geleid kan hebben tot koudeschade of overrijpheid. De rijpheid kan bepaald worden door te kijken naar de kleur van de banaan. Als het nodig is, kan de tijd tot het schap verlengd worden door de bananen in de verpakking op te slaan, bij een optimale temperatuur tussen 14 en 16 °C, maar nooit onder de 13 °C.
  4. Banaan met 'sugar spots'. Foto van WUR

    Kleuren

    Bananen komen meestal bij de retailers in kleurstadia 3 en 4 (variërend van meer groen dan geel tot meer geel dan groen). Consumenten willen deze bananen vaak al kopen om er later van te genieten. Afhankelijk van de markt is het meest populaire verkoopstadium meestal stadium 5 (geel met groene uiteinden). Na het volledig gele stadium gaan kleine bruine sproeten ontstaan, de zogenaamde sugar spots. Deze bananen zijn nog steeds vol van smaak, wat zachter en rijper qua structuur. Ze worden bijvoorbeeld uit de hand gegeten, als je van deze rijpheid houdt, of in smoothies gebruikt.
  5. Bananen in de supermarkt. Foto van WUR

    Uitstalling

    Bananen worden uitgestald bij kamertemperatuur. Voorzichtig neerleggen, liefst in een enkele laag is belangrijk. Als de bananen gestapeld worden, dan kunnen de harde kronen markeringen achterlaten op de bananen die er bovenop liggen. Een schone en nette display draagt bij aan het behoud van kwaliteit. Vruchten met tekenen van rot moeten worden verwijderd. Het is beter voor de bananenkwaliteit om de schappen vaker te vullen in plaats van te stapelen.
  6. Ga voorzichtig om met bananen! Photo by WUR.

    De invloed op handelingen op kwaliteit

    Er moet voorzichtig worden omgegaan met bananen: niet laten vallen, niet mee gooien. Als dat wel gebeurt, kan er niet alleen zichtbare schade ontstaan, maar ook interne beurse plekken en achteruitgang van het vruchtvlees. Leeg daarom nooit een doos door hem ondersteboven te houden. Met name rijpere bananen krijgen snel beurse plekken. De bananenstelen kunnen beschadigd raken als de bananen te ruw worden opgepakt bij de kroon. Dit gedeelte van de steel wordt dan bruin of zwart.