Pakstation-handelingen voor bananen
Pakstation handelingen omvatten de activiteiten van het moment dat de bananen aankomen in het pakstation tot het moment dat ze naar de beoogde markt worden vervoerd. Tot de belangrijkste activiteiten horen sorteren, classificeren, verpakken en koelen. Het is erg belangrijk dat het pakstation voldoende capaciteit heeft om verse producten zoals bananen te koelen aangezien een goede temperatuurbeheersing onmisbaar is om een goede kwaliteit te behouden. Ook het reinigen en ontsmetten van het gebouw en de gebruikte apparatuur zijn belangrijke handelingen in het pakstation.
Goed georganiseerde processen
De activiteiten in het pakstation moeten goed georganiseerd zijn. Het proces van wassen, snijden, beoordelen en verpakken moet altijd gecontroleerd worden door een opzichter. De schil van de banaan is kwetsbaar voor schade. Bananen moeten dus voorzichtig behandeld worden. Het verpakken van bananen in kartonnen dozen met zakken wordt zo gedaan dat het een hoge vochtigheid en goede bescherming tegen schuurschade biedt. Bananen moeten snel na de oogst gekoeld worden, maar niet te koud. Als bananen onder hun kritieke temperatuur worden opgeslagen, kan koudeschade optreden. Dit wordt zichtbaar als verkleuringen van de schil. Verder kan de smaak afwijken en is er een vergroot risico op kwaliteitsverlies.
Handelingen voordat de bananen verpakt worden
-
Ontvangst en uitladen
Als de bananen uit het veld aankomen, moeten de eerste handelingen in het pakstation meteen beginnen zodat er geen tijd verloren gaat voor de bananen gekoeld kunnen worden. De eerste stap is het uitvoeren van een kwaliteitscontrole. Dat vindt plaats op het moment van uitladen. Lengte en diameter van de bananen worden gecontroleerd. Hierbij is het belangrijk welke bananen worden gekozen, aangezien de volgroeidheid van de bananen per hand kan verschillen. Een kwaliteitsinspecteur legt de kwaliteitsdata vast. -
Schoonmaken en wassen
De bananen moeten worden schoongemaakt om oppervlakkig vuil, latexvlekken en ziekteverwekkers te verwijderen. De geoogste zware trossen worden verdeeld in kleinere trossen die geschikt zijn voor de markt. De handen die van de steel worden gesneden worden in een waterbad geplaatst om de latex te verwijderen. Om verspreiding van ziekteverwekkers in de watertank tegen te gaan, moet het water regelmatig ontsmet worden. De verse wond op de kroon van de hand wordt behandeld om kroonrot te beheersen. -
Sorteren en classificeren
Het doel van het sorterings- en classificatieproces is dat de bananen gegroepeerd worden in uniforme grootte en kwaliteit. De minimale acceptabele grootte (lengte en diameter) hangt af van de marktspecificaties. Bananen die de gewenste specificaties voor de versmarkt niet halen, worden gebruikt als verwerkt product. Bananen worden geclassificeerd in klassen als Klasse Extra, I en II. Voorbeelden van minimale vereisten waaraan de vruchten moeten voldoen zijn dat ze intact zijn, gezond zijn, schoon zijn, stevig zijn, geen schade tonen door te lage temperaturen, en dat ook de steel heel is.
Handelingen na het verpakken van de bananen
-
Verpakken in dozen
Het gebruik van dozen met ventilatiegaten en met geperforeerd pakmateriaal en folie maken het mogelijk om bananen later met ethyleen te rijpen terwijl ze nog in de doos zitten. Een plastic liner wordt vaak toegevoegd volgens het zak-in-doos principe (bag-in-box). Bananen worden zorgvuldig in de doos geplaatst. Papieren opvulling wordt gebruikt op de bodem en tussen de lagen in om schade door schuren te verminderen. De precieze verpakkingseisen verschillen tussen de klanten. Dozen voor transport bevatten meestal 18 kg bananen. -
Plastic liners
Bananen worden meestal verpakt in polyethyleen zakken in de dozen. Zakken die veel gebruikt worden zijn Polypack (of polybag) en Banavac. Polypack is een geperforeerde zak die vochtverlies tegengaat en de vruchten beschermt tegen schuurschade. In Banavac verpakkingen wordt de lucht weggehaald met behulp van een 'stofzuiger'. In deze zak wordt O2 verminderd en neemt het CO2 gehalte toe, wat de rijping vertraagt. -
Etikettering en palletisering
De dozen moeten netjes op een pallet gestapeld worden. De pallet wordt gelabeld met informatie zoals pakstation code, afmeting/klasse, en batchnummer. Verder moet ook de naam van het fruit (banaan) plus de soort en het nettogewicht op elke doos worden aangebracht. Volle pallets moeten worden vastgebonden zodat de dozen niet kunnen verschuiven of omvallen. Het gebruik van hoekstukken maakt pallets stabieler. Zodra de pallets compleet zijn, kunnen ze naar de koelcel worden verplaatst. -
Koeling
Een snelle inkoeling is nodig om zo snel mogelijk de veldhitte uit de bananen te halen om zo te vroege rijping te voorkomen. Het zorgt ervoor dat de bewaartijd van bananen verlengd wordt en remt schimmelgroei. Geforceerde koeling (doorstroomkoeling) is een effectieve manier om vruchten snel terug te koelen. Tijdens de koeling moet de producttemperatuur regelmatig gecontroleerd worden zowel op de warmste als de koudste plek in de pallet met bananen. -
Opslag
Bananen worden meestal niet opgeslagen in het pakstation, maar zo snel mogelijk verder vervoerd. Cavendishbananen in het groene stadium kunnen gedurende meerdere weken bij een temperatuur van 13.3 tot 14 °C opgeslagen en vervoerd worden. Deze periode kan met een paar weken worden verlengd worden door middel van een Modified Atmosphere (MA) in een Banavac verpakking of onder Controlled Atmosphere (CA). De optimale gascondities liggen in de ordegrootte van 2-5% O2 en 2-5% CO2. De optimale luchtvochtigheid rond de bananen is 90 - 95%. -
Schoonmaak en onderhoud
Bij de procedures van het pakstation hoort ook een goede reiniging en ontsmetting van het gebouw en de apparatuur. Behalve onderhoud dat voorgeschreven wordt door de leverancier, is een goede reiniging en ontsmetting van apparatuur, zoals de sorteerlijn, nodig voorafgaand aan gebruik. Machines moeten schoon zijn en gladde oppervlakken hebben. Alle oppervlakken die tot beurse plekken of andere mechanische schade van het fruit kunnen leiden moeten goed bedekt zijn met bijv. schokabsorberend schuim.